قالب شعری مستزاد

به گزارش سهندبلاگ، مُستَزاد قالبی از قالب های شعر فارسی است و در حقیقت غزلی است که کلمه یا جملهٔ موزون و هماهنگی به آخر تمامی مصراع ها اضافه شده است

قالب شعری مستزاد

به گزارش خبرنگاران به نقل راهنمایی میزان ، مستزاد در لغت به معنای زیاد شده، افزوده شده و در اصطلاح ادبی یکی از قالب های شعر پارسی است. در این قالب در آخر هر مصراع، پاره یا جمله ای کوتاه از نوع نثر مسجع آورده می گردد که خارج از وزن اصلی شعر است.

مستزاد در انواع شعر مانند رباعی، غزل، قطعه و به ندرت در مثنوی به کار برده شده است، چنان چه در نوحه سرایی نیز کاربردی وسیع داشته است.

گرچه بعضی معتقدند قدمت این فن به قرون ششم و پنجم هجری می رسد اما اغب، ابداع نماینده آن را ابن حسام (یا حسام الدین هروی) می دانند که در قرن نهم می زیسته است. این بیت از اوست:

آن کیست که تقریر کند حال گدا را در حضرت شاهی؟

کز غلغل بلبل چه خبر باد صبا را جز ناله و آهی؟

پس از حسام الدین، شاعرانی چون وثوق الدوله، مشتاق اصفهانی، نسیم شمال از این قالب سود جستند.مستزادی از شیخ بهایی را در زیر مشاهده میکنید

در دوره مشروطیت نیز مورد استقبال فراوان نهاده شد و با ظهور شاعرانی چون میرزاده عشقی، مضامین اجتماعی، سیاسی و فرهنگی و انتقادی در آن راه یافت. از شاعران معاصر نیز جلال الدین همایی در چنین قالبی شعر سروده است که بیت زیر از اوست:

گرچه حاجت خود بری به درگاه خدا با صدق و صفا

حاجات ترا کند خداوند روا بی چون و چرا

ویژگی های مستزاد :

1) وزن قطعات مستزاد مستقل از وزن کل شعری است که در آن به کار برده شده است. اما قسمتی از همان بحر شعر است.

2) وزن پاره های مستزاد باید با هم یکسان بوده و کوتاه تر از وزن اصلی شعر بیاید.

3) پاره های مستزاد در معنا و مضمون شعر نقش مکمل را دارند گر چه گاه از این لحاظ نیز مستقل به کار برده شده است.

4) پاره ها می توانند در قافیه از مصراع اصلی تبعیت نمایند و یا متفاوت از آن باشند

نمونه هایی دیگر از اشعار مستزاد :

گیرم که ز مال و زر کسی قارون شد - مرگ است زپی!

یا آن که به علم و دانش افلاطون شد - کو حاصل وی؟

اندوخته ام ز کف همه بیرون شد - کو ناله نی؟

ز اندیشه کونین دلم پرخون شد - کو ساغر می؟

(مشتاق اصفهانی)

گر حاجت خود بری به درگاه خدا - با صدق و صفا

حاجات ترا کند خداوند روا - بی چون و چرا

ز نهار مبر حاجت خود در بر خلق - با جامه دلق

کز خلق نیاید کرم وجود و عطا - بی شرک و ریا

(سنا)

bestcanadatours.com: مجری سفرهای کانادا و آمریکا | مجری مستقیم کانادا و آمریکا، کارگزار سفر به کانادا و آمریکا

منبع: جام جم آنلاین
انتشار: 24 مهر 1400 بروزرسانی: 24 مهر 1400 گردآورنده: sahandblog.ir شناسه مطلب: 10892

به "قالب شعری مستزاد" امتیاز دهید

1 کاربر به "قالب شعری مستزاد" امتیاز داده است | 1 از 5
امتیاز دهید:

دیدگاه های مرتبط با "قالب شعری مستزاد"

* نظرتان را در مورد این مقاله با ما درمیان بگذارید